Mühasibat uçotunun şirkətlərində rolu
Şirkətlərin olması üçün şöbələr nə işləri görməli, işlərini ayrılıqda uğurlu təhsilli və icra işləri. Məsələnin satış şöbəsi şirkətin məhsul və xidmətlərinin satışını təşkil etməli,insan resursları şobası doğru işçini doğru zamanda doğru şobəyə seçməli və onun karyera planlamasını etməli,marketinq şobası şirkəti yerli və xarici bazarda tanınmasını və brendləşməsini təmin etməlidir.
Maliyyə şöbəsi mərkəzdə olub, bütün şöbələrin fəaliyyətini rəqəmlərlə ifadəsini təmin edir. Buna görə də şirkətlərdə bir neçə uçotun pararel istehsalı lazımdır. Bu kimi atı uçotları dəqiqləşdirilir:
- Mühasibat uçotu
- Maliyyə uçotu
- Vergi uçotu
- İdarə etmə uçotu
Mühasibat uçotu-şirkətinin fəaliyyətinin mühasibat uçotunu tutur.Bunun üçün Beynəlxalq Mühasibat uçotu standartları (ACCA-Association of Chartered Certified Accountants) mövcuddur. Bu standartların əsas təsisat şirkətlərinin uçotunun vahid standartları üzrə qurulmasıdır ki, bu da öz növbəsində şirkətləri rahatlaşdırmağa xidmət göstərir.
Maliyyə uçotu- maliyyə mühasibatlığın bitdiyi nöqtədə baslayır. Belə ki, maliyyə, mühasibat uçotunun qeyd olunan əsas göstəricilərindən istifadə edilə bilər (Balans hesabatı, Mənfəət hesabatı, Nağd pulun hərəkət hesabatı, Sərmayədəki dəyişikliklər hesabatı və Açıqlayıcı qeydlər hesabatı) hazırlayır.
Vergi uçotu- vergi uçotunun bazası hər bir dövlətin vergi sistemidir. Azərbaycanda onlar vergi məcəlləsidir. Göründüyü kimi vergi uçotu ilə mühasibat uçotu tamamlama fərqli anlayışlardır və idarəetmə bazaları da fərqlidir. Bəli vergisi ödənişləri olsa da bu o demək biz şirkətə qurub uçotunun bu həm də mühasibat uçotunu əvəz edir.
İdarəetmə ucotu- istehsal-kommersiya prosesini idarə etmək üçün məlumatların toplanması, təhlil edilməsi və qərarların toplanması prosesidir. Maliyyə uçotunun hesabatlarından sahibkarlar və xarici istifadəcilər istifadə edilən halda idarəetmə uçotundan menecerlər və direktorlar istifadə edir.
Göründüyü kimi qeyd olunan uçotlar hamısı öz növbəsində çox vacibdir. Əgər bu uçotlar və analiz edilən rəqəmlər doğru olmazsa, qərarlar da doğru olmaz.
